login     icon mail

logo werkgroep oud heerenveen 250

Crackstate en RK kerk
In het centrum van Heerenveen. (Collectie: Museum Heerenveen)
Gezicht op Heerenveen
Geschilderd door Goffe Struiksma in 1951. (Collectie: Museum Heerenveen)
Schoterlandse Kruiskerk
Geschilderd door Durk Piebes Sjollema van 1825 tot 1835

Joodse begraafplaats Oranjewoud

joodse begraafplaats oranjewoud 9 overzicht begraafplaats

Er zijn in Heerenveen twee joodse begraafplaatsen. De oudste ligt aan de Veensluis op de grens van 't Meer en De Knipe. In 2020 is daar een bord geplaatst met informatie over deze begraafplaats. Het laatste graf dateert uit 1883, toen was het dodenakkertje vol. Er moest een nieuwe locatie voor een begraafplaats worden gezocht. Die werd gevonden in Oranjewoud, waar men het oog had laten vallen op een stukje woeste heidegrond. Vroeger lag dit buiten de bebouwing, tegenwoordig ligt het ingesloten tussen de snelweg A32 en de Lollius Ademalaan. De arme joodse gemeenschap was echter niet in staat het beoogde stukje grond te bekostigen. Om het geheel toch te kunnen financieren werd de hulp ingeroepen van de rijke Joodse bankiersfamilie Rothschild. Deze maakte in april 1882 vanuit Parijs 100 frank over. Ook werd er door de Joodse gemeenschap in Heerenveen een inzameling gehouden onder de Heerenveense bevolking. Het perceeltje kwam volgens akte op 28 april 1882 in handen van de joodse gemeenschap. Op 3 februari 1884 werd de eerste jood op de nieuwe begraafplaats te ruste gelegd. Zijn naam was Heiman Samuels Bloch, van beroep paraplukoopman. Hij kwam om bij een brand in zijn woning aan de Servetsteeg in Heerenveen.

Het joodse geloof zit vol tradities. Zo ging er bij zijn teraardebestelling een ter plaatse geslachte haan mee het graf in. Na Bloch zouden nog 41 personen op deze begraafplaats worden bijgezet. De laatste begrafenis vond plaats op 2 februari 1941. Het was Johanna Bloch een nichtje van de man welke als eerste op deze begraafplaats werd bijgezet. Op een dag na, 57 jaar na haar oom. Zij heeft uit armoede nooit een steen gekregen. Op deze begraafplaats staan nu nog 35 grafstenen, waarvan 4 zwaar beschadigd  zijn. Zes stuks zijn geheel verdwenen of uit armoede niet op de graven gezet. Zo weten we zeker dat Johanna Bloch nooit een steen kreeg en naamloos is bijgezet. Aan de waterkan op de stenen is te zien dat velen van de stam der Levieten waren. De begraafplaats wordt nu goed onderhouden, er is een nieuw hek geplaatst en de stenen zijn weer goed leesbaar. De meeste teksten zijn in het Hebreeuws gesteld. Bij de geboortedata en sterfdata is veelal de joodse kalender gebruikt. Om tot onze Gregoriaanse jaartelling te komen moet van het vermelde jaartal 3760 worden afgetrokken.

Bij de woningen van de Heerenveense holocaustslachtoffers zijn op 12 april 2022, op initiatief van de stichting Historie Heerenveen, op vijf locaties twaalf stolpersteine gelegd. Zo kregen deze slachtoffers na 77 jaar toch weer een naam.

Na 1942 hebben er geen begrafenissen op deze begraafplaats meer plaatsgevonden.

Onze sponsors: