login     icon mail

logo werkgroep oud heerenveen 250

Schoterlandse Kruiskerk
Geschilderd door Durk Piebes Sjollema van 1825 tot 1835
Gezicht op Heerenveen
Geschilderd door Goffe Struiksma in 1951. (Collectie: Museum Heerenveen)
Crackstate en RK kerk
In het centrum van Heerenveen. (Collectie: Museum Heerenveen)

HIP- TIME MAGAZINE 12

Deze onbekende fotograaf heeft op een volstrekt wolkenloze dag kennelijk een moment afgewacht, waarbij hij het dynamisch element van een drietal voorbijrazende auto’s schitterend laat contrasteren met de groene rustgevende accenten van een vroegzomerse oostkant van de Heerenveense bebouwing. Het lijkt erop, dat hij gebruik heeft gemaakt van een lens, die de achtergrondgebouwen wat naar voren haalt. Het cunet van de ‘oude’ Rijksweg 32 met de afslag vanaf de rotonde naar de K.R. Poststraat ligt boven het maaiveld van het weiland, waar geen koe meer mag grazen. Zelfs een geit-aan-het-harspit in de berm of een pony-aan-de-lange-lijn van een paardenmeisje vinden langzamerhand in het Heerenveen van omstreeks 1960 geen genade meer.

Op twee Aerocarta-foto’s (nr. 46239 en 49976) uit 1958 ontbreken nog de twee jonge boompjes op de voorgrond wat ons een latere datering doet ingeven.

Natuurlijk ziet u de afrit van de rijksweg gemarkeerd met het ‘einde autoweg’-bord en het ’50’-km bord. Die afslag gaat naadloos over in het traject van de K.R. Poststraat. Rechts naast de twee genoemde verkeersborden staat het huis no. 50 op de z.w.-hoek van de Zonnebloemstraat en de K.R. Poststraat, waar in 1964 en 1966 (volgens adresboeken) verzekeringsagent c.q. assuradeur S. de Vries woont. Bouwvergunning 1960-111, d.d. 10 mei 1960 blijkt te naam gesteld van dezelfde heer S. de Vries, die dan nog verderop in de Zonnebloemstraat woont (101). Hij wil een woning met kantoorruimten en een garage, en calculeert dat op ruim fl.30.000,-. Na realisatie ontvangt hij van PTT-post als adres K.R. Poststraat 48 (kantoor) en 50 (woning). In de stukken is geen aannemer bij naam genoemd. In 1983 is er ook nog een verbouwvergunning afgegeven. Op de gevel van het pand staat de symbolische naam ‘Ut ‘t Laberet’ (Frysk Wurdboek: uit moeilijke omstandigheden). Deze naamgeving maakt nieuwsgierig !

Recht onder het torentje van Crackstate ziet u de gevel met de stompe hoek van D.H. Slier’s garagebedrijf op K.R. Poststraat 44, die Heerenveense liefhebbers van het merk VW (Volkswagen) van dienst kan zijn. Slier is volgens zijn eerste advertentie in de Leeuwarder Courant in 1952 begonnen op de Heerenwal 176; zet in 1957 zijn bedrijf voort aan de K.R. Poststraat 44 en in november 1971 prijst hij de VW aan vanaf het adres Ged. Molenwijk 12. Volgens de laatste Google Streetview heet het bedrijf aan de K.R. Poststraat nu: Autoservice Heerenveen (AH).

Bij het raadplegen van de bouwvergunningen, die te maken hebben met het complex, blijkt in 1956 de garage met kantoor, magazijn, toiletten met schaftlokaal als eerste te zijn gerealiseerd. Bouwmeester J.D. van der Molen uit Sneek doet dat in in beton-skeletbouw met als nieuwigheid een zgn. ‘fuséedak’, ontwikkeld door de Ned. Fusée Céramique Maatschappij. Dat vergt een flinke investering. Slier blijft nog even wonen aan het Julianaplein, maar in 1957 gaat de vergunningsaanvraag voor een servicestation met bovenwoning naar de gemeente. In de loop van de volgende jaren worden nog gerealiseerd een stalling voor auto’s, magazijnuitbreiding, showroom/verkoopruimte, en open luifel. 

Het hoge huis - precies naast het linkse jonge boompje - wordt in die tijd bewoond door de wed. G. Jongsma-Jelsma, die in de adresboeken van ‘60, ’64 en ’66 vermeld staat als zijnde zonder beroep. Ook dan al is het adres Zonnebloemstraat 31. Het huis staat er al in 1956 (Aerocarta 46239). Wanneer mw. Geertje Jelsma, wed. T.B. Jongsma overlijdt op 16 januari 1975 is ze nog slechts 54 jaar oud. Ze wordt vanuit de kerk van Terband begraven op de Terbandster begraafplaats. Het huis wordt overgenomen door dochter Alie, die met haar man Jo Geveke en haar zoons Erik en Robert zich daar vestigen.

Overigens is het huis bij verstrekte bouwvergunning 192 van 27 september 1938 al tot stand gekomen. De Zonnebloemstraat heet dan nog Pastoriesingel en opdrachtgever is J.H. ten Hoeve van Heerenveen. Hij laat op perceel Tjalleberd A-7563 - dat deels nog aan een sloot is gelegen en aan de zuidflank aan een ‘reed’ ligt - door Bosma’s architectenbureau Heerenveen van J. Bosma en L. van Houten een degelijke woning bouwen voor fl.3800,-, dat nummert: Pastoriesingel 19. In het adresboek van 1949 bestaat dat nummer nog steeds, maar nu aan de Pastorielaan. Naamgevingsbesluiten van 4 augustus 1949 en 27 december 1956 liggen daaraan ten grondslag. Verdichting van de bebouwing maakt tevens een vernummering noodzakelijk van nr. 19 naar nr. 31.  Om aan de modernere wooneisen te kunnen voldoen is er sinds 1977 enkele keren aan het pand gesleuteld. Voor zaken als  bijbouw garage, verbouw woning; vergroting en dergelijke blijkt dan een vergunning te worden verstrekt.

Eigenlijk is het overbodig te vermelden dat de twee torens behoren tot de Rooms Katholieke Kerk aan de Crackstraat. De overige dakelementen rechts daarvan hebben te weinig kenmerkends om te benoemen, maar wat wel opvalt zijn de lange rij straatlantaarns.

De foto bevindt zich al vele jaren in de collectie van het Museum Willem van Haren onder nr. 21 op een ongebruikelijk formaat van 8 bij 17 cm

2012, juni 2 - wibbo westerdijk - hip-backup

Onze sponsors: