HIP-time 93
Twee luchtfoto’s van Aero-carta uit “Oud Heerenveen vanuit de lucht” geven ons een goed beeld van de ontwikkeling van het meest zuid-westelijke deel van de Sieger van der Laanstraat, meer speciaal vanaf de Bouwe van Ensstraat tot de Mr. Halbe Binnertsstraat. Het beeld op kaartnummer 18676 uit 1951 bestaat nog slechts uit de blokjes huizen (4-4-2-4-4 en 1 losstaande) in het noordwestelijke deel van de straat, aansluitend gebouwd aan het befaamde ‘werkplaatsengebouw’, thans ‘De Broedstoof’. Die ene losstaande éénsgezinswoning op de hoek van de van Ensstraat met de van der Laanstraat is nr. 38, waar Gerhard Pal, per 30 juni 1951 naar toe is verhuisd.
Vervolgens is er in zuidelijke richting slechts weiland, met uitzondering van het meest zuidwestelijke deel van de Sieger van der Laanstraat. Daar bevinden zich de drie blokken van vier woningen, die in de tegenwoordige huisnummering staan geregistreerd onder de nrs. 74 tot en met 96. De woningkaarten geven ons inzicht in de periode, dat ze door hun eerste bewoners zijn betrokken. De eerste is geweest nr. 76 op 24 juli 1950 en de twaalfde en laatste nr. 86 op 24 juli 1957.
Kijken we nu twee bladen verder in de Aero-carta luchtfotomap naar het jaartal 1955 en het fotonummer 30965 dan zien we dat imiddels een metamorfose heeft plaatsgevonden op het perceel tussen de Sieger van der Laanstraat en de Kempenaerswijk. Niet alleen is daar tot stand gekomen de dwarsverbinding van de Bouwe van Ensstraat met daaraan het in het oog springende drie etages hoge appartementengebouw. Bovendien is de aanleg van de straat (1953/1954) klaar, maar ook het besluit voor de naam door de raad van Heerenveen (19 november 1953) genomen.
Kijkend uit de ramen van woning nr. 38 in zuidelijke richting zien de bewoners - op een afstand van krapaan 100 meter over het bestaande grasveld - eveneens een nieuwe ééngezinswoning - en gescheiden door een oost-westelijk verbindingsstraatje naar de onlangs vervangen ‘kippenhokken’ van het Taconishof - ook aan de zuidkant daarvan een tweede identieke éénsgezinswoning. Die twee woningen met huisnummer 70 en 72 krijgen hun eerste bewoners onder hun dak, resp. op 17 januari 1955 (Hendrik Faber) en 22 oktober 1955 (Taeke Oosterdijk).
Vervolgens duurt het enige tijd dat de huisnummers 54 tot en met 69 hun sleutels in de hun toegezegde voordeur kunnen steken. Voor die acht panden gebeurt dat vanaf 13 maart 1957 tot en met 18 april 1957. Het laatste blokje van vier kan worden bewoond tussen 18 november 1963 en 24 januari 1964. Helemaal aan het eind van dit bebouwde perceel zien we dat ook de geschakelde woningen van het ‘witte’ huizenblok aan de doorgetrokken Mr. Halbe Binnertsstraat zijn gerealiseerd.
Het straatnamenboek vertelt ons over de ‘misgreep’, die de commissie maakt bij het toekennen van straatnamen binnen het plan van de ‘strokenbouw’ met de ‘lessenaarsdaken’. Bij gelegenheid van dezelfde vergadering van de raad van 19 november 1953 worden de zeven verbindingen naar de Kempenaerssingel vanaf de Nagtegaalstraat (parallel aan de S.van der Laanstraat) getooid met de vogelnamen: Lijster, Merel, Rietvink, Leeuwerik, Wielewaal, Karekiet en Koolmees. Eind jaren zestig wordt in het plan De Greiden ook weer gebruik gemaakt van vogelnamen. Dat blijkt aanleiding tot verwarring. Er is toen besloten bovenbeschreven vogelnamen buiten gebruik te stellen en dit gehele wijkje ‘Taconishof’ te noemen, als een eerbetoon aan lokaal historicus Ab Taconis.
Uit een en ander kunnen we dus voorlopig even concluderen, dat de VéGé-winkel en de zichtbare woningen ten zuiden daarvan op ‘onze’ foto pas in gebruik zijn genomen ná 1955. De feiten over ‘onze’ foto 01505 uit het archief van Museum Willem van Haren zijn de volgende: de opname dateert uit 1963; de fotograaf is niet bekend; de winkel is een ’10% VéGé 10%’-winkel van een zelfstandige winkelier, die is aangesloten bij de landelijke organisatie ‘VErkoop GEmeenschap’. Wikipedia vertelt ons, dat de organisatie in 1938 is opgericht door een grossier uit Breda en dat er in 1939 al 2.400 winkels bij de organisatie zijn aangesloten. De formule wordt na de oorlog ook in het buitenland uitgerold en in 1961 worden ze aangetroffen in 10 verschillende landen met 28900 aangesloten kruideniers.
De website van ‘Heerenveen-midden’ laat ons weten, dat van 1962 tot en met 1966 de VéGé-winkel van Fennema is geweest. Deze heeft eerder als kruidenier aan de Dubbele Regel nr. 64 een VéGé-winkel geëxploiteerd en vertrekt daar medio september. Een advertentietje in de Leeuwarder Courant van 1 juni 1962 meldt dat. Waar de krant zich niet mee bezig houdt, is het ontstaan van de bouw van deze woning met winkel voor een levensmiddelenbedrijf aan de S. van der Laanstraat 44. Het wordt gebouwd in opdracht van Martinus Fennema (of eigenlijk de N.V H.E. Sipkes te Dokkum), die architectenbureau Van Manen en Zwart te Drachten opdracht geeft daarvoor een plan te ontwerpen. Als aannemer wordt de fa. Tj.Smits en Zn. de bouw gegund bij besluit van 16 april 1962.
De woningkaart van de S. van der Laanstraat geeft een iets exactere nuancering aan de gebruiksduur van winkel en woning. Martinus Fennema start op 15 oktober 1962 en laat zich naar Smallingerland uitschrijven per 15 december 1964. Zijn opvolger komt op 18 december 1964 uit Leeuwarden en gaat daar op 13 maart 1970 ook weer naar terug. Zijn naam is Isaäk de Jager, die als ‘De Jager’s Zelfbediening’ op het adres Sieger van der Laanstraat 44 met een advertentie in de Friese Koerier van 8 februari 1966, aanvankelijk aangesloten is bij deze VéGé-organisatie. Later blijkt deze zelfbedieningszaak ook een filiaal te bezitten in Jubbega en zelfs in Yde/de Punt in Groningerland. De volgende bewoner blijkt Geert van der Wal, die er van 1 april tot 24 oktober 1977 verblijft. Of hij er alleen woont of er ook zakelijk gebruik van maakt, blijft nog in het ongewisse.
Van 1978 tot 1984 is het pand bestemd geweest voor de drukkerij Jaroff. In dat verband zal de bewoner-gebruiker Roelof Oosterhof daarin een rol hebben gespeeld. Hij staat op de woningkaart van 21 april 1978 tot en met 16 november 1984. Uit een advertentie van 30 augustus 1986 kunnen we opmaken, dat Jaroff inmiddels is verkast naar de Heerenwal nr. 88. Ze vestigen zich in de gebouwen van kaashandel Prins.Dat moet zich al hebben voorgedaan vóór februari 1985, want op de 11e van die maand vinden we in de Leeuwarder Courant een oproep voor een ‘Enthousiaste freelance vertegenwoordiger, voor de verkoop van ± 200 artikelen vrijetijdskleding, door markten en winkeliers te bezoeken’. De oproep is afkomstig van Schroor B.V. Textielimport, Sieger v.d. Laanstraat 44, 8442 EB Heerenveen. Het bedrijf toont zich ambitieus getuige een advertentie van 29 januari 1987 (ook in de L.C.), waarbij het importeren van baby-, kleuter-, kinder-, dames-en herenvrijetijdskleding, mode uit het Verre Oosten vertegenwoordigers voor het unieke assortiment noodzakelijk maken. Ronkend wordt door ‘ons succesvol groeiend bedrijf’ slechts gezocht naar top-Vertegenwoordigers. De heer Bakker van de afdeling Personeelszaken wacht de sollicitaties graag in. De zaken lopen zelfs zo ‘goed’, dat de textielgroothandel Schroor B.V. in Heerenveen een claim legt op het kantoor van het koninklijk Fries Rundvee Syndicaat te Akkrum door een voorlopig koopcontract te tekenen. (L.C. 6 mei 1987) Het is spijtig te moeten vernemen uit diezelfde krant, dat 7 maanden later eerst een surseance van betaling de Handelsmaatschappij Schroor B.V. treft. Onontkoombaar gevolgd door het uitspreken van het faillissement op 7 januari 1988.
In ieder geval is sinds 1998 het adres Sieger van der Laanstraat 44 de uitvalsbasis van de autorijschool van Dick Hielkema. (Gemeentegids Heerenveen) Met de huidige reclamemiddelen laat Dick Hielkema weten meer dan 25 jaar in deze branche aktief te zijn. Dat zou kunnen betekenen, dat ze na het failleren van Schroor in 1988 meteen op deze locatie zijn begonnen. Helaas staat dat in de bedrijfsgeschiedenis niet vermeld.
Aanvulling: Deze laatste zin doet Alfred Plantinga besluiten via Facebook onze geschiedkundige kennis bij te stellen: “Vóór rijschool Hielkema in het pand Sieger van der Laanstraat 44 gevestigd is, is het een onderdeel van Wits schilders geweest. Wits schildersafdeling in Heerenveen is begonnen in de Sieger van der Laanstraat 57.” Vervolgens vult de heer Dick Hielkema op ons verzoek die informatie nog aan met de mededeling: “Wij hebben het pand in 1992 gekocht van Wits schilders. Wits schilders heeft het pand in bezit gehad tussen 1988 en 1992.” Beide heren hartelijk dank voor hun belangstellende medewerking ! Tegenwoordig is het vestigingsadres van Wits Schilders aan de Opslach (het bedrijventerrein in de hoek Het Meer - Stadionweg).
2014,oktober 11-wibbo westerdijk-hip-backup
