login     icon mail

logo werkgroep oud heerenveen 250

Crackstate en RK kerk
In het centrum van Heerenveen. (Collectie: Museum Heerenveen)
Gezicht op Heerenveen
Geschilderd door Goffe Struiksma in 1951. (Collectie: Museum Heerenveen)
Schoterlandse Kruiskerk
Geschilderd door Durk Piebes Sjollema van 1825 tot 1835

HIP-TIME MAGAZINE 10

 
Het is fascinerend te zien dat de Heerenveense veehouders zo’n bijzonder sterke voorkeur hebben voor het zwartbonte
vee. In de twintiger jaren van de vorige eeuw belijdt ook boer Jan Hendrik van den Akker dit geloof op het
terreintje ten noorden van deze boerderij. Dit fraaie, pittoreske ‘stadsboerderijtafereel’ zult u in 2012 vergeefs
zoeken in het sterk verstedelijkte Heerenveen. Met het (ver)bouwen van dit ‘spultsje’ bevestigde eigenaar Daniël de
Blocq van Scheltinga (overl. 1878) vóór 1870 zijn reputatie van landeigenaar. Hendrik Jan van den Akker krijgt een
pachtcontract, verlengt deze enkele keren en beëindigt zijn ‘veehouder-boer’ bestaan in 1913. In die tijd nummerde
het pand met huis, erf en tuin, samen 17.40 are, onder huisnummer 72. Eerdergenoemde zoon Jan Hendrik -
vermoedelijk de man met strohoed midden op de foto - continueert de relatie met de familie De Blocq van Scheltinga
door het bedrijf voort te zetten. Als de roomse kerkmeesters hun oog hebben laten vallen op boerderij en land is
duidelijk, dat dit stukje agrarisch Heerenveen verleden tijd is. Langs het zuidelijke deel van de ‘rijksstraatweg’ Fok
vanaf ‘Mariënbosch’ tot aan het ‘Posthuis’ is inmiddels ook al een verdichting van de bebouwing opgetreden.
De fotograaf zou best eens met toestemming van één der bewoners van die deftige heerenhuizen zijn statief hebben
kunnen opstellen, aangezien het land achter die huizen langs liep. De kans dat hij op aanvraag van de familie van
den Akker deze opname (Een wandeling ..., pag. 39) maakte is overigens ook een aannemelijke optie. Het hele gezin
lijkt te zijn uitgelopen rond melkerstijd om zich in de vroegzomerse middagzon te laten vereeuwigen achter het hek
langs de moestuin. Tuinkenners zal het zeker opvallen, dat de ‘bonenstokken’ nog zo onbegroeid zijn. Hoe
interpreteren we overigens de aanwezigheid van een ‘zwart-bonte’ achter de afscheiding met de moestuin achter een
tweede volwassen man links op de foto ? Is dat de ‘bolle’ aan het spit ? Zo lijkt er ook een kalfje in het gras te liggen
rechts van de bonenstokken.
Wanneer we onze ogen nu eens laten dwalen over de achtergrondgebouwen zien we als eerste links de achterkant
van het ‘slotsje’, in de jaren van de opname, hotel Jorissen. Opvallend is aan dit fragment aan de achterzijde van het
hotel is het driehoekig fronton met in de top een rond venster. Over de volle breedte is onder het fronton en de
bovenverdieping met vier vensters een overhuifde veranda te zien. Op dit beeld zien we niet het pad dat loopt van de
Fok achter de boerderij langs naar de achterzijde van het hotel, maar er zijn beelden waaruit blijkt dat de breedte
voldoende is voor het passeren van de koets. Dat voertuig wordt regelmatig ingezet om gasten van het spoorstation af
te halen. De gasten en hun bagage worden dan ontvangen bij de veranda. Op een foto in de Hepkemakrant van 10
augustus 1931 is die verbinding goed waarneembaar. Dan zien we boven het dak van de plaats de toren van de
Nederlands Hervormde Kerk de lucht in priemen. Tenslotte rechts het afsluitende gebouwencomplex van ‘Het
Posthuis’, waar vanaf 1923 Ane Witteveen het gastheerschap inhoud geeft en dat lange jaren zal blijven doen. De
stalling met vijf schitterende boogvormige ruitjes en daarachter de schouwburgzaal en vervolgens het meest zuidelijk
het café met jachtweide en veranda.
De onomkeerbare veranderingen in dit centrumgebied van Heerenveen beginnen met een advertentie in het
Nieuwsblad van Friesland van 5 november 1926. Notaris H.K. Kamp kondigt de veiling aan van ‘Hotel Café
Restaurant, Koetshuis-Stalling met tuin en tennisbaan, tuinmanswoning, garage, Hotel Jorissen bij Crackstate aan
de Oude Koemarkt met vrije uitreed naar de Fok, groot 53.45 are. Koper wordt Hein Hergarden, die als stroman
optreedt voor het kerkbestuur. Het procesverbaal van de verkoop op afbraak is gedateerd 30 juni 1932 (AEN 550).
Dat is ook het jaar dat de doorbraak van de Fok door de aanleg van de Crackstraat naar de Heerenstraat (later K.R.
Poststraat) en de Oude Koemarkt gestalte krijgt. De plannen voor de bouw van de Rooms-Katholieke kerk werden
met grote geheimhouding voorbereid en met medewerking van de gemeente (die de boerderij koopt en amoveert) zal
het schip van de kerk nu rusten op de fundamenten van de boerenschuur.
Hoewel de gemeente Aengwirden op 10 april 1931 (Oldenhof, 1986) al toestemming heeft verleend, kan de
bouwvergunning pas worden afgegeven aan het Kerkbestuur van de Parochie van de Heilige Geest op 5 januari
1932 (AEN, verg. 1110). Een proces - dat dient tot de Hoge Raad en is aangespannen door het Kerkbestuur van de
Nederlands Hervormde Kerk Schoterland - heeft voor het oponthoud gezorgd.
Gaan we tenslotte terug naar de boerderij in juni 1902 dan is het een lezer van de Hepkemakrant, die de
Heerenveense plantenliefhebbers attendeert op twee exemplaren van “Adam’s Gouden Regen” op het erf van Van
den Akker. Zij staan dan in volle bloei en vallen op door de bijzondere bloei, de grootte van de trossen en de
bladeren. Deze exemplaren dragen aan sommige takken vleeskleurige bloesems en aan andere gele. Het kan zelfs
voorkomen dat er ook nog purperen bloemen aan de boompjes kunnen komen. Bijzonder, toch !?
 
2012, mei 19- wibbo westerdijk- hip- back-up

Historie in beeld

HIP-TIME MAGAZINE 137                 In onze aflevering van HIP-Time Magazine 131 hebben we U al verteld...

    HIP-TIME MAGAZINE 135   Het voorrecht van de man die voor het Museum Heerenveen de inventarisatie van het beeldarchief...

HIP-TIME MAGAZINE 140         Fotonummer 7106 in het Museum Heerenveen geeft het noordelijke deel weer van de Propstrasingel....

HIP-TIME MAGAZINE 138                                   ...

HIP-TIME MAGAZINE 142 Helaas moeten we toegeven, dat deze foto uit het bouwdossier 1989, nr. 16 fotografisch-technisch geen prijswinnaar is....

HIP-TIME MAGAZINE 42 In de jaren dat dit soort aktiviteiten - zoals op fotonummer 0317 uit het archief van het Museum Willem van Haren - worden...

HIP-TIME MAGAZINE 42 In de jaren dat dit soort aktiviteiten - zoals op fotonummer 0317 uit het archief van het Museum Willem van Haren - worden...

HIP-TIME MAGAZINE 98 1ste Heerenwal omstreeks 1930 Op de rechterhelft van de voorgevel van Heerenwal nr. 4 (in 1922 overigens nog nr. A-5)...

HIP-TIME MAGAZINE 129: 1ste  HEERENWAL vóór 1906 ALGEMENE INLEIDING Bij het documenteren van de huizen van de Heerenwal (tot 1934 staand...

HIP-TIME MAGAZINE 41 Achter de Kerk en Oude Koemarkt 1976 Metamorfose ! Gedaanteverwisseling ! Begrippen die volledig van toepassing zijn op...

HIP-TIME MAGAZINE 48 Achter de Kerk vòòr 1929 Deze straat doet een gooi naar de titel ‘Straat in twee gemeenten met de meeste, verschillende...

HIP-time Magazine 81 Afbraak in het Kerkstraatgebied - Westmuur van de Vermaning Met museumfotonr. 01885 komt de Heerenveense Vermaning op...

HIP-TIME MAGAZINE 110 Afbraak van voormalig Huis van Bewaring in zomer 1973 Dit is een scan van een van de dia’s uit de collectie van H. van...

HIP-TIME MAGAZINE 113 Arm- en Ziekenhuis Van de huidige inwoners van Heerenveen zullen er steeds minder zijn, die herinneringen hebben aan dit...

HIP-TIME MAGAZINE 104 Blauwe zaal van de schouwburg Willen allen, die zijn geboren vóór 1980, eens diep in hun geheugen graven om dit beeld in...

HIP-TIME MAGAZINE 132  Boerderij aan de Propstrasingel (1749-1832) Het is even geleden, dat deze dorpse foto is gemaakt ! U zult het...

HIP-TIME MAGAZINE 14 Breedpad / Veenscheiding omstreeks 1900 De zakelijke feiten van deze prentbriefkaart zijn, dat boekhandel Gerben Brouwer...

HIP-TIME MAGAZINE  45 Breedpad nà 1905 Sinds enkele jaren onderhoudt museum Willem van Haren en dan met name medewerker Geeske Luinstra...

HIP-TIME MAGAZINE 20 Breedpad vòòr 1900 Deze magnifique foto van het Breedpad getuigt van grote klasse. De inrichters-vormgevers van het...

HIP-TIME MAGAZINE 16 Breedpad, Heerenwalsterbrug, Posthuis omstreeks 1910 De kwaliteit van museumfoto 170 blijft zelfs met de beschikbare...

HIP-TIME MAGAZINE 29 Breedpad, panorama omstreeks 1910 In alle fotocollecties over Heerenveen neemt dit “Panorama ‘Breedpad’ Heerenveen” - een...

HIP-TIME MAGAZINE 97         Ten tijde van deze foto (MWvH., no. 01867) heet de straat langs het witte pand met de naam en...

 HIP time magazin  124  Deze aflevering staat in het teken van een beslist jongere prentbriefkaart. Uiteraard uit de collectie...

HIP-TIME MAGAZINE 119                                  Het familieweekblad ‘Fen Fryske Groun’ is een rijke bron voor verzamelaars van afbeeldingen...

HIP-TIME MAGAZINE 65                       In de jongere geschiedenis van Heerenveen vervult de nieuwbouwwijk ‘De Greiden’ een pioniersrol. Tot de...

HIP-TIME magazine 99 De Kolk en omgeving 1976 Ze heeft het getroffen bij het maken van deze foto in 1976 vanuit het raam van één van die...

HIP-TIME MAGAZINE 59 Depôthuisje Museum Willem van Haren c. 1981 Tussen alle panoramafoto’s, genomen vanaf hoge posities in het Heerenveense...

HIP-TIME MAGAZINE 111 Donderdag 16 dec 1937 De Leeuwarder Courant van 27 april j.l. (2015) illustreert een artikel ‘Liever in den bioscoop dan...

HIP-magazine 96 Dorpspomp Aengwirden ca. 1872 Deze sepiakleurige foto met afgeronde hoeken lijkt te zijn gemaakt ter gelegenheid van de...

HIP-Time Magazin 23 Dracht 1904 Het is ongelofelijk wat mensen beweegt om in 1904 zo massaal de straat op te gaan om in ‘vredesnaam’ maar op...

HIP-TIME MAGAZINE 31 Dracht 1920 Tot 1926 ligt het plaveisel van de straat ‘de Dracht’ er bij als op deze prentbriefkaart uit 1920. De...

HIP-TIME MAGAZINE 84  Dracht 1973-74 Het gedeeltelijke opschrift van de bovenelkaar gemonteerde letters - LDE - behoren toe aan de...

HIP-TIME MAGAZINE 106 Fascinerend en imponerend zijn twee begrippen, die van toepassing zijn op de geschiedenis van het eerste meest linkse...

 HIP-TIME MAGAZINE 38 Dracht omstreeks 1980 Sinds wanneer mogen moeders met kinderen in het fietszitje achterop een straat infietsen waar...

HIP-TIME MAGAZINE 72    Dwarsgracht, ná 1914 en vóór 1921 Eigenlijk is dit een zeer bekende afbeelding van het Heerenveen uit de...

HIP-TIME MAGAZINE 133 Europalaan ca 1960 Het kan haast niet anders of deze foto moet op een vroege en zonnige zondagochtend zijn geschoten. De...

HIP-TIME MAGAZINE 74  Fietshokkunst De Telle 1978 Vergankelijke bouwkunst en vergankelijke kunstobjecten is een onderwerp, waarmee het...

HIP-TIME-MAGAZINE 15 Fok / Heerenwal omstreeks 1902 Vreemd.....!, je verwacht op dit beeld van Fok-Heerensloot-Heerenwal een...

HIP-TIME MAGAZINE 101 Foto met talloze geheimen en vraagtekens Als wij het viertal steekwoorden achter op deze foto uit het fotoarchief van...

HIP-TIME MAGAZINE 53 Francijntje de Boersingel 1966 Deze opname - in het fotoarchief van het Museum Willem van Haren 01490 - is gedateerd op...

HIP-TIME MAGAZINE 49 Garstenbrug/Compagnonsvaart omstreeks 1930 Oooooh... wat erg ! Zo’n schitterende foto - Museum Willem van Haren nr....

HIP-TIME MAGAZINE 85   Gemeenteplein, periode 1958 - juni 1974 De MUVA-uitgaven uit Valkenburg komen van een uitgeverij uit de...

Hip-Time 91Gezicht bij het Heerenveen ca 1790Deze afbeelding siert één van de drie ansichtkaarten, die de Heerenveensche Boekhandel (voorheen A.L....

HIP-MAGAZINE 26 Het dokstershuis, van waaraf de fotograaf deze opname (MWvH., nr. 244) heeft gemaakt, heeft een groot plat ‘dak’. De aldaar...

HIP-TIME MAGAZINE 13 Natuurlijk kent u het bekende brain-trainingsspelletje ‘Zoek de verschillen !’ De foto van HIP-TIME MAGAZINE 10 en dit...

HIP-TIME- MAGAZINE 9   Dit ‘Gezicht op Heerenveen’ is zonder enige twijfel weer van een professioneel fotograaf. De korte schaduwen van...

HIP-time 22 Wie ontvangt er nou niet graag een tevredenheidsbetuiging ? Wij in ieder geval wel ! Het overkomt onze website als op 20 juli j.l. de...

HIP- TIME MAGAZINE 12 Deze onbekende fotograaf heeft op een volstrekt wolkenloze dag kennelijk een moment afgewacht, waarbij hij het dynamisch...

HIP-TIME MAGAZINE 79  In een vlaag van ongekende nostalgie grijpen we naar deze kenmerkende opname uit 1968. Het is één uit de serie die destijds...

   HIP-TIME MAGAZINE 87                        ...

 HIP-Time 0       Wat zien we op de vogelvluchtfoto door Aerocarta op het achterland van de Nieuwburen? Het meest in het oog springend zijn...

HIP-TIME MAGAZIN 134 Heerenveen 262, 479, 540, 499, 510, Breedpad 11 Inderdaad, deze magische getallen betreffen allemaal datzelfde pand op de...

HIP-TIME MAGAZINE 136              Het is bijzonder jammer, dat we niet kunnen beschikken over een afbeelding...

HIP-TIME MAGAZINE 11 Boerehek of Boerehikke Dirk Aartsma schrijft op 8 october 1968 vanuit Ede aan Douwe en Siets Miedema als reactie op het...

HIP-TIME MAGAZINE 7 Het gebied waar de gemeente Aengwirden zijn derde ‘Stratenplan’ wil realiseren biedt kort na 1934 nog een sterk agrarische...

HIP-TIME MAGAZINE 4 Wat ziet U op deze schitterende bijna pastorale foto van ‘ons’ Heerenveen ? Op de voorgrond de wijk met de fraaie...

HIP-TIME Magazine 27                                              Waarom is deze foto zo speciaal ?   Allereerst omdat het zich natuurlijk...

HIP-time 28 Heerenveen, panorama 1956 Aan de ‘Watertoren’ (1914-1980) hebben we deze vogelvluchtfoto of panorama-foto te danken. Jaco (of...

HIP-TIME MAGZINE 30 Heerenveen, panorama omstreeks 1935 Vergelijken we deze vogelvluchtfoto nr. 255 met de eerder gepubliceerde MWvH.-fotonr....

HIP-TIME MAGAZINE 130 Heerenwal omstreeks 1928 Uit deze prentbriefkaart van de 1ste Heerenwal te Heerenveen blijkt nog duidelijk het grote...

HIP-TIME MAGAZINE 47  Heerenwalster basculebrug omstreeks 1939 Als U de moeite wilt nemen deze foto 0277 uit de collectie van het Museum...

HIP-TIME MAGAZINE 75      Dit is weer zo’n exemplaar van een prentbriefkaart, waarvan het museum Willem van Haren meerdere in zijn collectie...

HIP-TIME MAGAZINE 60      HEIDEBUREN MET SPEKBRUG, 1887 Het boek ‘Vereeuwigd’ door Frédérique van der Palm, blz. 46, afbeelding...

HIP-TIME MAGAZINE 25 Hervormde kerk, Hoofdbrug, Breedpad, omstreeks 1900 Ja hoor, de fotograaf is weer op het begin van de Heerenwal om een...

  HIP-TIME MAGAZINE 89                                                                                                                            ...

HIP-TIME MAGAZINE 117                 Voor de geschiedschrijving van de wijk Heerenveen-noord is deze foto van november 1930 - de bomen werken...

HIP-TIME MAGAZINE112 Een enkele keer krijg je het idee voor een verhaaltje voor de HIP-Time Magazine in de schoot geworpen. Zo komt een paar...

HIP-TIME MAGAZINE 88                      Inderdaad; deze foto heeft U meer gezien. In alle boeken, krantenartikelen en publicaties over de...

HIP-TIME MAGAZINE  35 Schilderij van Durk Piebes Sjollema (1760-1840)  Dick Bunskoeke heeft in De Koerier van 24 februari 1988 in zijn rubriek...

  HIP-TIME MAGAZINE 50 Om onze 50e bijdrage voor HIP-Time Magazine te vieren, trakteren we U op één van de bekendere werken van Heerenveens...

HIP-Time Magazine 105   Het is zomer 2006. Fotograaf Richard Hoekstra komt van de Badweg tussen Rottum en Oudehaske, slaat bij de brug het...

HIP-TIME MAGAZINE 54    Met dit ongewone beeld van 14 bij 19 cm komen we in het Heerenveen van het laatste kwart van de vorige eeuw. Of...

HIP-TIME MAGAZINE 68 September 1918 Het interieur van deze grote ruimte wordt op foto 01792 uit de collectie van het museum Willem van Haren...

HIP-Time Magazine 21 Molenwijk 1898 Het is een maandagmiddag in 1898, de lange schaduwen van de schoorstenen verraden een gevorderd tijdstip...

HIP-TIME MAGAZINE 83 Molenwijk tussen 1913 en 1930 Dit is weer zo’n schitterende foto uit de uitgebreide collectie van dr. Hubert Adriaan...

HIP-TIME MAGAZINE 34 Wie zal het ons kwalijk nemen als we zeggen, dat dit bepaald geen jeugdfoto van de mr. Halbe Binnertsstraat is. Fotonummer...

HIP TIME MAGAZINE 95 Het veertien verdiepingen hoge flatgebouw ‘Bellavista’ aan het Stationsplein biedt onze webmaster Jel Mulder op 11 december...

HIP-TIME MAGAZINE 126 Nieuwbouw Vleeschmarkt rond 1921 Na een intensieve zoektocht in het fotoarchief van het Museum Heerenveen kunnen we U ook...

HIP-TIME MAGAZINE 10   Het is fascinerend te zien dat de Heerenveense veehouders zo’n bijzonder sterke voorkeur hebben voor het zwartbonte vee....

HIP-TIME MAGAZINE 121   \                                                     Het zal U niet verrassen, dat op de achterkant van deze foto 02051...

HIP-TIME MAGAZINE 108                                                                                      Vind je eens een interessante foto in...

HIP-time 90 In de categorie ‘jonge historie’ maakt dit complex een goede kans op een erevermelding. Deze kleurenfoto vanuit de lucht door Fotex...

HIP-TIME MAGAZINE 78 Oude Kerkstraat ca. 1900 In het meest oostelijke deel van de Oude Kerkstraat kun je rond 1900 deze situatie als fotograaf...

HIP-TIME MAGAZINE 67 Deze keer valt de de keus op foto 01782 uit de collectie van het Museum Willem van Haren. Niet zozeer vanwege de scherpte van...

HIP-TIME MAGAZINE 56  Van zo’n schitterende foto kunnen we dolenthousiast worden. Zelfs een krasje hier of daar op de foto brengt ons niet van...

HIP-TIME MAGAZINE 80   Is dit het Heerenveen, dat wij van de prentbriefkaarten kennen ? Nee, beslist niet ! Het is een redelijk authentieke...

HIP-TIME MAGAZINE 39   Je kunt alsnog plaatsvervangend jaloers zijn op het watertorenpersoneel van Heerenveen (1956), die eigenlijk in elk...

HIP-TIME MAGAZINE 115                                                      Opnieuw zo’n bijzondere opname uit de fotocollectie van het Heerenveen...

  HIP-TIME MAGAZINE 114 Pastorielaan ca 1926 Zeer ongebruikelijk zijn de verhoudingen van deze prentbriefkaart: 7 cm. hoog en 17 cm....

HIP-TIME MAGAZINE 116      Pastoriewijk met sluis en trambrug 1932 “Niettegenstaande ‘t stoomgemaal reeds geruimen...

HIP-TIME MAGAZINE 32 Plein bij Crackstate omstreeks 1976Dit ‘maagdelijke’ plein in de late middagzon ligt als-het-ware te wachten op de gasten...

HIP-TIME MAGAZINE 66   Postkantoor Afbraak 1974 Drie architectonisch iconen op hetzelfde beeld tijdens de ‘ontploffing’ van 17 december...

HIP-TIME MAGAZINE 139                 Voor het vervolg van de ontwikkelingen in het Propstragebied langs...

HIP-TIME MAGAZINE 131                                  ...

HIP-TIME MAGAZINE 61 R.H.B.S.met conciergewoning en gymnastiekzaal c.1975 Het oog van fotograaf Henk Bruyns voegt beslist iets toe aan deze...

HIP-TIME-MAGAZINE 24 Rijksdagnormaalschool 1916Mochten we al twijfels hebben over de datering van fotonummer 267 van de collectie van museum...

In 1315 is op de huidige plaats van de Rotondekerk al een kapel, gewijd aan de heilige Catharina. In de Rotonde kerk werd 50 jaar geleden...

HIP-TIME MAGAZINE 36 Saskiaflat 1977Het gemeentelijke archiefdossier van het flatgebouw voor vrijgezellen (Saskiaflat) gaat slechts over de...

HIP-TIME MAGAZINE 37 Schans omstreeks 1930Onmiskenbaar heeft dit formidabele pand omstreeks 1930 nog de allure van een gebouw met een voorname...

HIP-TIME MAGAZINE 107     Schans vòòr 1905Bij deze prachtige oude foto uit de Leo Leenes-collectie van het Museum Willem van Haren...

Onze sponsors: